Ðề: Thưởng thức âm nhạc
Hôm nay mời anh Thangtran và các bạn quay lại với nhạc rock.
Nói đến đến những ca khúc xuất sắc nhất, tiêu biểu nhất của nhạc rock hay nói cách khác những bản nhạc rock kinh điển thì không ai có thể không nói đến "Stairway to Heaven", ca khúc "vua của các ca khúc". Thật vậy, ai nghe rock mà không biết ca khúc kinh điển này thì coi như là chưa nghe rock. Từ khi ra đời cho đến nay, "Stairway to Heaven" luôn dẫn đầu các cuộc bầu chọn về ca khúc xuất sắc nhất cũng như những câu solo guitar xuất sắc nhất.
Theo thống kê của các đài phát thanh nhạc rock ở Anh và Mỹ, "Stairway to Heaven" luôn là ca khúc được yêu cầu phát sóng nhiều nhất. Đây cũng là ca khúc mà dân chơi guitar từ nghiệp dư đến chuyên nghiệp quyết tâm tập theo nhất. Tuyệt phẩm của nhạc rock này đã ra đời như thế nào?
Năm 1970, khi nhóm Led Zeppelin đang ở đỉnh cao của sự nghiệp với album thành công vang dội "Led Zeppelin II", bốn chàng trai vàng của hard rock bắt đầu muốn có một sự thay đổi trong âm nhạc của mình. Nhóm đã tìm về vùng đồng quê yên tĩnh Bron Yr Aur xứ Wales để tìm cảm hứng cho những ca khúc mới mang tính "về nguồn" nhạc folk của Anh. Cũng tại đây, Jimmy Page và Robert Plant bắt đầu tìm hiểu về những vấn đề tâm linh và huyền thoại. Một trong những cuốn sách mà Robert Plant đọc lúc bấy giờ là tác phẩm Magic Arts in Celtic Britain của Lewis Spence. Bị cuốn hút bởi những truyền thuyết của người Celt, Robert bắt đầu hình thành ý tưởng về một ca khúc vừa mang tính triết lí, vừa mang tính hoang đường. Trong tác phẩm của Lewis Spence, cụm từ "stairway to heaven" đã gây ấn tượng cho Robert Plant. Anh quyết định sử dụng cụm từ này khi có dịp.
Bẵng đi một thời gian, ý tưởng vẫn là ý tưởng. Robert Plant không thể phát triển ý tưởng của mình thành ca khúc. Sau khi phát hành "Led Zeppelin III", nhóm lại bắt đầu vào việc viết ca khúc mới cho album tiếp theo. Cũng như lần trước, nhóm lại chọn một vùng quê hẻo lánh để hoà mình cùng thiên nhiên và nuôi dưỡng cảm xúc. Địa điểm mà nhóm Led chọn lần này là khu nhà cổ Headley Grange vùng Hampshire. Đây là một trang trại nhỏ, gần như bỏ hoang, biệt lập với thế giới bên ngoài và không có điện. Một đêm bên bếp lửa, Jimmy Page lấy guitar gỗ ra dạo một vài đoạn nhạc và gần như tức thì, Robert Plant lẩm nhẩm hát theo tiếng đàn: "There's a lady who's sure, all that glitters is gold, and she's buying the stairway to heaven". Đó là câu chuyện về một trong số những cô bạn gái hờ của Robert, trong một đêm say rượu và ma tuý đã sử dụng thẻ tín dụng của anh đi mua sắm. Kết quả cô trở về tay không vì thứ cô cần mua là chiếc thang máy cuốn trong khu mua sắm và dĩ nhiên người ta từ chối không bán. Câu chuyện này trở thành đề tài để mọi người trong ban nhạc đùa vui những lúc rảnh rỗi. Những đối với Robert Plant, hình ảnh cô bạn gái đỏng đảnh đòi mua chiếc thang máy cuốn vì nghĩ rằng mình có nhiều tiền và hình ảnh những bậc thang bắc lên thiên đàng có một mối liên hệ chặt chẽ với nhau về mặt hình tượng. Robert triết lí trong bài hát :"Không phải tất cả những thứ lấp lánh đều là vàng!" và "Đồng tiền không thể mua được tất cả!" Trong đêm đó, Robert và Jimmy đã viết gần 90% lời của ca khúc và phần lớn giai điệu trên guitar gỗ. Tuy nhiên càng về sau, phần lời của ca khúc càng lan man không theo một chủ đề nhất định. Nó là sự tổng hợp những cảm xúc của Robert Plant khi hoà mình vào không khí trong lành vùng nông thôn cùng với niềm đam mê về thế giới huyền hoặc của những truyền thuyết Celtic và những triết lí mang tính cá nhân theo chủ nghĩa hippie. Nhận thấy đây là một ca khúc hay, nhóm quyết định mang về London để thu âm cho album mới.
Nhóm bắt đầu thu âm ca khúc mới này vào tháng 11 năm 1970 tại Island Studio. Ca khúc được chia làm ba phần chính, phần mở đầu được chơi theo phong cách nhạc folk với đàn guitar thùng, phần thứ hai nhanh và mạnh hơn với guitar điện và phần cuối cùng là phần mãnh liệt nhất đậm chất rock với trống, bass và guitar điện. Trong hai phần đầu, tay bass John Paul Jones của nhóm đã đóng góp tiếng sáo gỗ và tiếng piano điện tử từ cây đàn hiệu Rhode của mình. Một điều mà ít người biết đến là khi thu âm ca khúc này, Jimmy Page không sử dụng cây đàn Les Paul Gibson mà anh thường sử dụng. Trong phần thu âm của "Stairway", jimmy đã chơi cây Fender Telecaster, đàn thùng hiệu Harmony và cây Fender Electric XII (12 dây). Đến phần cao trào đoạn cuối, Jimmy Page đã thu âm ba đoạn solo liên tiếp trên cùng một nền nhạc với ý định sẽ chọn ra đoạn solo hay nhất đưa vào bài hát. Nhưng không có đoạn solo nào làm cho anh hoàn toàn vừa ý. Cuối cùng Jimmy Page đã dùng cách "cắt" những khúc vừa ý của từng đoạn và "dán" chúng lại với nhau thành một đoạn hoàn chỉnh. Đó là phần solo được nghe trong bản thu âm chính thức.
Vì không phát hành dưới dạng đĩa đơn nên ca khúc "Stairway to Heaven" không chính thức vào bảng xếp hạng. Tuy nhiên, khi album "Zoso" ra đời năm 1971, "Stairway" trở thành tâm điểm của mọi sự chú ý. Nó trở nên thành công tới mức các fan hâm một đã gây sức ép khiến cho các đài phát thanh phát ca khúc trên sóng của mình. Đây là trường hợp đầu tiên một ca khúc không được phát hành dưới dạng đĩa single được phát sóng trên đài. Và dĩ nhiên, "Stairway" trở thành ca khúc được yêu cầu diễn live nhiều nhất của nhóm Led Zeppelin. Để giải quyết vấn đề phải đổi guitar trong khi diễn live, Jimmy Page đã đặt hàng hãng Gibson sản xuất cho mình cây guitar hai cần nổi tiếng Gibson EDS-1275 khiến cho việc biểu diễn trở nên thuận lợi hơn. Và cây đàn hai cần cũng trở thành một biểu tượng gắn liền với Jimmy Page kể từ lúc đó.
Chúng ta xem thử phần giới thiệu cây guitar Gibson Double EDS 1275 Double Neck của Jimmy Page nhé:
[YOUTUBE]<object width="480" height="385"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/32sSiN--zgg&hl=en_US&fs=1&"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/32sSiN--zgg&hl=en_US&fs=1&" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="480" height="385"></embed></object>[/YOUTUBE]
Có thể bạn chưa biết:
-"Stairway to Heaven" là ca khúc nổi tiếng nhất nhưng không có mặt trong bảng xếp hạng.
-Đoạn intro bằng đàn thùng của bài này không phải là sáng tác của nhóm Led Zeppelin. Đó là đoạn intro của ca khúc "Taurus" do nhóm Spirit, một nhóm nhạc psychedelic không mấy danh tiếng của Mỹ. Nhóm này đã ăn theo chương trình lưu diễn của Led Zeppelin năm 1968 như một nhóm hỗ trợ chuyên diễn mở màn. Mặc dù bị "ăn cắp bản quyền", nhóm Spirit phát biểu rằng họ cảm thấy rất vinh dự khi một phần của "Taurus" được giới thiệu trong ca khúc nổi tiếng nhất của nhạc rock.
-Nhóm Butthole Surfers do tay bass của Led là John Paul Jones làm quản lí đã phát hành album "Hairway to Steven" năm 1988 như một lời tri ân hài hước đối với "Stairway"
-Đây là ca khúc duy nhất có phần lời được in trong mặt trong bìa đĩa "Led Zeppelin IV"
- Sau khi Led Zeppelin tan rã, Jimmy Page thường trình diễn độc tấu ca khùc này trong những buổi diễn solo. Lí do là anh không chấp nhận bất cứ ai khác ngoài Robert Plant hát lại ca khúc này cùng anh.
- Nhóm Led Zeppelin trong chương trình tái hợp tại lễ kỉ niệm 40 năm thành lập Atlantic Records năm 1988 đã hát lại "Stairway". Robert Plant lúc đầu không bằng lòng nhưng bị thuyết phục vào giờ chót. Kết quả, đây là buổi live tệ nhất của Led Zeppelin, Robert đã hát sai lời nhiều đoạn trong bài hát. Trước đó nhóm LZ đã chơi lại ca khúc này trong buổi diễn từ thiện Live Aid năm 1985 với Phil Collins ngồi sau dàn trống của John Boham.
-Một fan cuồng nhiệt của Zep ở Wishaw, Scotland tên Gordon Roy đã xâm toàn bộ lời bài hát này trên lưng như là cách tưởng niệm một người bạn, cũng là fan của LZ, thiệt mạng trong một tai nạn xe hơi.
-Robert Plant chưa bao giờ xem "Stairway" là ca khúc hay nhất của Led Zeppelin. Theo anh, ca khúc hay nhất của nhóm là "Kashmir".
- Đoạn ca từ " If there's a bustle in your hedgerow, don't be alarmed now, It's just a spring clean for the May queen" ám chỉ việc dậy thì của người thiếu nữ, trong đó "a bustle in your hedgerow" là tiếng lóng vùng Hampshire chỉ hiện tượng kinh nguyệt lần đầu tiên. Còn "May Queen" là "nữ thần mùa xuân" trong truyền thuyết Celtic, ở đây ám chỉ người con gái trẻ.
-"Stairway to Heaven" nằm trong danh sách các ca khúc tạm ngưng phát hành trên sóng FM sau vụ khủng bố 911.
-Phần backwards chứa đựng thông điệp tôn thờ quỉ dử của bài hát có thể được nghe tại:
http://jeffmilner.com/backmasking.htm
- Một câu chuyện thật như đùa có liên quan đến ca khúc "Stairway to Heaven" đã diễn ra như sau. Ngày 23/1/1991, một tuần trước khi cuộc chiến vùng vịnh nổ ra ở Kuwait, một nhóm khủng bố ủng hộ Saddam Hussein đã tấn công một đài phát thanh ở thành phố Albuquerque tiểu bang New Mexico với mục đích dùng nó để phát các thông tin ủng hộ Saddam. Khi nhóm này tấn công vào đài phát thanh, DJ John Sebastian đang phát ca khúc "Stairway to Heaven". Điều đáng buồn cười là các tay khủng bố đều là fan của Led. Và thế là thay vì chiếm dụng đài phát thanh để làm nhiệm vụ tuyên truyền, nhóm khủng bố ra lệnh cho tay DJ phát đi phát lại ca khúc này trong suốt 24 tiếng đồng hồ không ngừng nghỉ. Vụ khủng bố này chỉ được phát hiện khi một số người bực mình gọi đt yêu cầu cảnh sát làm việc với đài phát thanh lì lợm này. Khi cảnh sát đến hiện trường thì tay DJ đang trong tình trạng nguy kịch do nhồi máu cơ tim, có lẽ vì quá mệt mỏi khi phát đi phát lại một ca khúc trong suốt nhiều giờ liền.Được biết, có nhiều người đã mở đài đó suốt cả ngày để xem "chừng nào thì mới chuyển sang bài khác"
Bây giờ thì chúng ta cùng nghe ca khúc thuộc hàng kinh điển này nhé:
Stairway to heaven
[YOUTUBE]<object width="480" height="385"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/w9TGj2jrJk8&hl=en_US&fs=1&"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/w9TGj2jrJk8&hl=en_US&fs=1&" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="480" height="385"></embed></object>[/YOUTUBE]
* Phần giới thiệu trích đăng từ ttvnol
